نکات ایمنی کار در ارتفاع
کار در ارتفاع یکی از فعالیت های پرخطر در محیط های کاری است که در صورت عدم رعایت اصول ایمنی، می تواند منجر به حوادث جدی و حتی مرگ شود. از جمله مشاغلی که نیاز به کار در ارتفاع دارند، می توان به کارگران ساختمانی، تکنسین های برق و کارگران پالایشگاه اشاره کرد. از مهم ترین نکات ایمنی کار در ارتفاع شامل نرده کشی، استفاده از کمربند ایمنی، انتخاب نقطه مهار، ایجاد داربست و آموزش افراد می باشد که با رعایت آن ها و استفاده از تجهیزات حفاظت فردی در برابر سقوط (PFAS)، از بروز حوادث ناگوار جلوگیری می شود.
مهم ترین نکات ایمنی برای کار در ارتفاع
کار در ارتفاع یکی از فعالیت های پرخطر در محیط کار است که همواره باید قبل از شروع کار، آیین نامه ایمنی کار در ارتفاع به دقت مطالعه شود و نکات ایمنی به صورت دقیق و جدی رعایت شود. سقوط از ارتفاع می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد، بنابراین پیشگیری و رعایت اصول ایمنی از اهمیت بالایی برخوردار است. از مهم ترین نکات ایمنی که باعث کاهش خطر کار در ارتفاع می شود عبارتند از:
- نرده کشی
- استفاده از کمربند ایمنی
- انتخاب نقطه مهار
- ایجاد داربست
- آموزش افراد برای افزایش ایمنی کار در ارتفاع
1- نرده کشی برای کاهش خطر سقوط از ارتفاع
نرده کشی آسان ترین و توصیه شده ترین روش برای حفظ ایمنی کارگران از خطر سقوط است. نرده کشی در محیط های کاری مانند ساختمان سازی، صنایع و فضاهای باز بسیار پرکاربرد است. نرده ها با ایجاد یک مانع فیزیکی، از سقوط افراد به پایین جلوگیری می کنند و نقش حیاتی در حفظ ایمنی کارگران و افراد حاضر در محیط دارند. از انواع نرده کشی می توان به نرده کشی پشت بام غیر نفوذی، نرده کشی جان پناه و نرده کشی سیم بکسلی با سقف فلزی اشاره کرد.
نکات کلیدی در طراحی و نصب نرده
- ارتفاع مناسب: نرده ها باید به‌گونه ای طراحی شوند که ارتفاع آن ها حداقل 1.1 متر از سطح کار باشد تا از سقوط جلوگیری کنند.
- استحکام و پایداری: نرده ها باید از مواد مقاوم و با کیفیت ساخته شوند و به خوبی به سطح کار متصل شوند تا از هرگونه لغزش و شکستگی جلوگیری شود.
- فاصله‌های مناسب: فاصله بین نرده ها باید به‌گونه ای باشد که از عبور افراد و تجهیزات جلوگیری کند. این فاصله معمولاً نباید بیشتر از 15 سانتیمتر باشد.
- بررسی منظم: نرده ها باید به طور منظم مورد بازرسی قرار گیرند تا از سالم بودن و کارایی آن ها اطمینان حاصل شود.
- اطلاع‌رسانی و آموزش: کارگران باید در مورد اهمیت نرده کشی و نحوه استفاده از آن آموزش ببینند. این آموزش ها می تواند به افزایش آگاهی و رعایت نکات ایمنی کمک کند.
2- استفاده از کمربند ایمنی (هارنس ایمنی)
هارنس ایمنی یکی از تجهیزات بسیار مهم برای کار در ارتفاع است که برای جلوگیری از سقوط و حفظ ایمنی افراد در محیط های کاری مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. کمربند کار و امداد نجات در ارتفاع، با توزیع مناسب نیروی ناشی از سقوط در بدن، از آسیب های جدی به اعضای حیاتی جلوگیری می کند.
انواع هارنس ایمنی
- هارنس تمام بدن: این نوع هارنس، که به عنوان کمربند ایمنی نیز شناخته می شود، شامل تسمه هایی است که به دور شانه، کمر و پاها بسته شده و به یک نقطه اتصال مرکزی متصل می شود. هارنس تمام بدن محافظت کاملی از فرد به عمل می آورد و برای کار در ارتفاع های زیاد مناسب است.
- هارنس نیمه بدن: این نوع هارنس بیشتر برای فعالیت های ورزشی مانند صخره نوردی و کوهنوردی استفاده می شود و برای کارهای صنعتی سنگین مناسب نمی باشد.
3- انتخاب نقطه مهار (تکیه گاه) برای جلوگیری از سقوط
نقطه مهار محلی ایمن و مستحکم برای اتصال تجهیزات حفاظت فردی مانند هارنس، لنیارد (طناب ایمنی) و سایر ابزارهای ضد سقوط است. انتخاب و نصب صحیح نقطه مهار (سه پایه امداد نجات) برای جلوگیری از سقوط و کاهش خطرات ناشی از آن بسیار مهم است. نقطه مهار باید قادر به تحمل وزن حداقل ۵۰۰۰ پوند (حدود ۲۲۷۰ کیلوگرم) نیرو باشد و از سازه های ثابت و مقاوم مانند تیرک های فولادی یا دیوارهای بتنی برای آن استفاده شود.
4- ایجاد داربست برای افزایش ایمنی کار در ارتفاع
داربست ها یکی از تجهیزات ایمنی کار در ارتفاع هستند که روشی مؤثر برای جلوگیری از سقوط در محیط های کار می باشند. استفاده صحیح از داربست و رعایت نکات ایمنی مربوط به آن می تواند به طور قابل توجهی خطر سقوط از ارتفاع را کاهش دهد و به افزایش ایمنی کارگران کمک کند.
نکات مهم در استفاده از داربست
- استفاده از گارد ریل: گارد ریل ها باید در تمامی اضلاع باز داربست نصب شوند و یکی از مهم ترین تجهیزات ایمنی برای جلوگیری از سقوط از داربست هستند.
- استفاده از تجهیزات حفاظت فردی (PPE): حتی با وجود گارد ریل ها، کارگران باید از تجهیزات حفاظت فردی مانند هارنس و لنیارد استفاده کنند.
- رعایت ظرفیت بار: داربست نباید بیش از ظرفیت بار مجاز، بارگذاری شود.
5- آموزش افراد برای افزایش ایمنی کار در ارتفاع
قبل از شروع به کار در ارتفاع، تمامی کارکنان باید آموزش های لازم را در زمینه ایمنی دریافت کنند. این آموزش ها شامل استفاده صحیح از تجهیزات ایمنی، روش های صحیح کار در ارتفاع و نحوه واکنش در مواقع اضطراری می باشد.