۵گام در ارزیابی ریسك
۵ گام در ارزیابی ریسك
مقدمه
ارزیابی ریسک در بیشتر شركتهای تجاری و خدماتی و بخش‌های صنایع سبك، خطرات كم و ساده هستند. ارزیابی ریسک با وجود این که بررسی آنها ساده میباشد، اینكار ضروری است؛ حتی اگر شما آن خطرات را بشناسید. بطور مثال شما ماشینی دارید كه میتواند باعث آسیب رسانی شود و یا یك درب ورودی یا پله غیر ایمن وجود دارد که میتواند خطرساز شود. با بررسی ریسك این خطرات میتوانید به اقدامات احتیاطی كه مانع بروز صدمات و آسیبها میشوند دست یابید.
اگر شركت شما كوچك است و مطمئن هستید كه تمام بخش‌های آن را میشناسید، خود شما میتوانید خطرات آن را ارزیابی كنید (لازم نیست كه شما متخصص ایمنی و بهداشت باشید). در صورتیكه شركت شما بزرگ است می توانید از سر كارگر و یا مسوول ایمنی كمك بگیرید. برای اطمینان بیشتر میتوانید از منابع مورد تایید و صلاحیتدار نیز كمك بگیرید.
گام اول : جستجوی خطرات
در صورتیكه شما به ارزیابی ریسك میپردازید لازم است ببینید كه چه چیزی میتواند باعث وارد آمدن صدمه و آس
یب شود. در این مرحله جزییات را نادیده بگیرید و بر روی خطرات چشمگیری كه در نتیجه آنها آسیبهای جدی یا صدمه به چندین نفر ایجاد
میشود تمركز كنید. نظر كارگران یا نماینده آنها را نیز در این مورد بپرسید؛ زیرا ممكن است توجه آنها به چیزهایی جلب شده باشد كه شما با قدم زدن در محیط كار و در مدت اندك نتوانید آنهارا مشاهده كنید.
برگه های اطلاعات نیز میتوانند در یافتن كانونهای خطر به شما كمك كنند. بیماریها وحوادث شغلی نیز باید در این مرحله مورد توجه قرار گیرند.
گام دوم: تعیین اینكه چه كسی و چگونه ممكن است صدمه ببیند؟
در این مرحله افراد زیر را هرگز فراموش نكنید:
كارگران جوان، كار آموزان و هر كسی كه ممكن است در معرض ریسك خاصی باشد.
نظافت كنندگان، بازدید كنندگان، پیمانكاران، كارگران نگهداری و تعمیرات و هر كسی كه بطور تمام وقت در محیط كار نیست.
افرادی كه شما در محیط كارتان با آنها سهیم هستید و در صورت ایجاد تغییر، آنها نیز در اثر فعالیتهای شما میتوانند آسیب ببینند.
گام سوم: ارزیابی ریسكها و تصمیم گیری در مورد اینكه آیا اقدامات احتیاطی موجود كافی است یا اقدامات بیشتری باید انجام گیرد؟
بدین منظور شما باید بررسی كنید كه هریک از خطرات موجود در محیط کار چگونه میتواند آسیب رسان باشد. این مساله مشخص میكند كه آیا شما در محیط كار خود نیاز به كاهش ریسك دارید یا نه؟
حتی بعد از انجام اقدامات احتیاطی معمولا میزانی از ریسك در محیط باقی میماند. اما آنچه شما باید در مورد هر خطر چشمگیری تصمیم بگیرید این است كه ریسك باقی مانده زیاد، متوسط و یا كم است. در ابتدا از خود بپرسید كه برای كاهش ارزیابی ریسک تمام قوانین را رعایت كردهاید؟ بطور مثال برای پیشگیری از خطرات بخش‌های مختلف ماشین آلات دستورالعملهای قانونی وجود دارد. سپس از خود بپرسید كه آیا استانداردهای صنعتی مورد قبول در این مكان رعایت شده است یا نه؟ در تمام این مراحل باید رویکرد فکری شما، بهبود وضعیت ایمنی باشد. هدف واقعی شما باید كاهش ریسك به کمک اقدامات احتیاطی لازم است. در صورتیكه انجام برخی اقدامات را ضروری تشخیص دادید، یك لیست عملكرد تهیه كنید و آن را در مورد هر ریسك بالایی بكار ببرید. در انجام این اقدامات از خود بپرسید:
آیا من میتوانم در یك زمان از چند خطر رهایی یابم؟
در صورت منفی بودن جواب، چطور میتوانم ریسكهایی را كه صدمه های غیر مشابهی دارند كنترل كنم؟
در كنترل ریسكها اصول زیر را رعایت كنید:
– سعی كنید كه اعمال توام با ریسك را كاهش دهید.
– از بروز خطرات قابل دسترس و پیش پا افتاده پیشگیری كنید.
– بطور سازمان یافته در جهت كاهش تماس با خطرات تلاش كنید.
– تهیه وسایل حفاظت فردی را فراموش نکنید.
– به منظور تامین كمكهای اولیه و از بین بردن آلودگی ها، تسهیلات رفاهی و بهداشتی مورد نیاز را تهیه كنید.
بهبود بهداشت و ایمنی احتیاج به هزینه بالایی ندارد. بطور مثال قرار دادن یك آیینه در گوشه كور، به پیشگیری از تصادفات وسایل نقلیه كمك خواهد كرد؛ و یا قرار دادن مواد غیر لغزنده بر جایگاه های لغزنده و لیز. چنین اقداماتی بسیار کم هزینه هستند، در صورتیكه اگر هریک از این حوادث به وقوع بپیوندند، هزینه زیادی را در بر خواهند داشت.
در شناسایی خطرات بعد از مشخص كردن محل خطرات بهارزیابی ریسک آنها بپردازید. وقتی كه شما به یك مكان میروید اطلاعات بیشتری راجع به آن به دست میآورید و به آنچه كه به نظر میرسد باید انجام شود پی میبرید. از كارفرمایان و كارگران در مورد ریسكهای محیط كارشان و اینكه چه اقدامات احتیاطی انجام دادهاند سوال کنید. همینطور به ریسكهایی كه خواه ناخواه در محیط كار شما هستند توجه كنید. بطور مثال اگر شما از مواد شیمیایی خطرناک استفاده میكنید و به ارزیابی ریسك ها و اقدامات احتیاطی محیط كار پرداخته اید، اینك باید طبق آیین نامه های سلامتی، مواد مخاطره آمیز را تحت كنترل خود درآورید؛ به این منظور میتوانید با بازرسی و تغییراتی در مواد خطرزا به این امر بپردازید.
گام چهارم: ثبت یافته ها
در صورتیكه كارگران شما كمتر از 5 نفر هستند، احتیاجی به ثبت یافته ها نیست؛ اگر چه ثبت آن برای آگاهی و نگهداری از آنچه كه انجام داده اید مفید میباشد. ولی اگر تعداد كارگران شما 5 نفر یا بیشتر است، باید ارزیابی ریسک خود را ثبت كنید. یعنی خطرات شدید و نتایج آنها را یادداشت كنید. بطور مثال در مورد تاسیسات برق و اتصال زمین آنها و یا در مورد جوشكاری و فیوم های موجود و یا در مورد تهویه موضعی.همچنین، بازرسیهای منظم خود را ثبت كنید.
ارزیابی های ریسك باید مناسب و كافی باشند. به این منظور شما باید بتوانید:
ارزیابی ریسک، فرایندی است که نیازمند تجربه، تخصص و دقت بالا بوده و می‌بایست در قالب کارتیمی و با بهره‌گیری از توان مسئولین و کارشناسان انجام پذیرد
– یك بررسی صحیح انجام دهید.
– مشخص كنید كه چه كسی ممكن است آسیب ببیند.
– تمام خطرات چشمگیر را مشخص كرده و محاسبات آن را در مورد افرادیكه در معرض آن هستند انجام دهید.
– با انجام اقدامات احتیاطی معقول و منطقی ریسك را كم كنید.
یافته‌ها را ثبت و نگهداری کنید. زیرا آنها مراجعی خواهند شد كه میتوانید درآینده به آنها رجوع كنید. اگر بازرسی در مورد اقدامات احتیاطی از شما سوال كند، میتوانید از آنها استفاده كنید و بتدریج این كار جزیی از فرهنگ كاری شما خواهد شد. همینطور شما را در مورد خطرات خاص و اقدامات احتیاطی آنها آگاه میكند و به شما كمك خواهد كرد كه الزامات قانونی را انجام دهید.
سعی كنید كارها را ساده تر كنید. به این منظور میتوانید به اسناد رجوع كنید. اسنادی چون نظامنامه، خط مشی های بهداشتی و ایمنی، قوانین، دستورالعملها و فعالیتهای ایمنی و بهداشتی خودتان میتوانند فهرستی از اقدامات احتیاطی و خطرات را در اختیار شما قرار دهند. لازم نیست كه شما همه دستورالعملها را انجام دهید، ولی باید اصول كلی همه مستندات و نیز هر یك را به تفكیك بدانید.
گام پنجم: مرور ارزیابیها و الزامات
با گذشت زمان شما ماشینها، مواد و فرآیندهای جدیدی را بكار خواهید برد كه خطرات جدیدی را به دنبال دارند. چنانچه تغییرات زیادی ایجاد نشود، ارزیابی های قدیمی را برای محاسبه خطرات جدید بكار ببرید. ارزیابی هایتان را برای هر تغییر جزیی یا شغل جدید اصلاح نكنید. ولی اگر شغل جدید شامل خطرات جدی و جدید باشد لازم است كه آنها بروز نمایید. در هر حال اصلاح ارزیابیها تمرین خوبی است و شما مطمئن خواهید شد كه اقدامات احتیاطی شما هنوز موثر هستند یا نه؟